Sztuczna inteligencja – gdzie w tym wszystkim człowiek? O tym usłyszeliśmy na III Lubuskim Festiwalu Innowacji

„Z nutą sztucznej inteligencji” to hasło przewodnie III Lubuskiego Festiwalu Innowacji. Spotkanie odbyło się we wtorek, 19 marca 2024 r. w Parku Technologii Kosmicznych w Zielonej Górze-Nowym Kisielinie. Przedsiębiorstwa, instytucje i przedstawiciele wyższych uczelni zaprezentowali szerokie zastosowanie innowacyjnych produktów i usług. Na żywo zostało pokazane m.in. działanie miniaturowego drona, który może poruszać się z prędkością 160 kilometrów na godzinę.

Uczestników festiwalu powitał marszałek województwa lubuskiego Marcin Jabłoński. – Lubię takie miejsca i środowiska, bo to miejsca, w których łaknę różnego rodzaju inspiracji, wsłuchuję się w wykłady i wypowiedzi. Osoby, które mnie znają, wiedzą, że zawsze bardzo interesowałem się nowoczesnymi technologiami. Próbuję je wykorzystać w naszej pracy, w naszych działaniach. Dzisiaj innowatorom jest łatwiej, bo przed laty, gdy ktoś miał upodobanie do poszukiwań, prób zastosowania nowych technologii i urządzeń, szybko zasługiwał na przydomek „gadżeciarz”. Dziś na szczęście już tak nie jest. Wszyscy zrozumieli, że to są potrzebne rzeczy – mówił marszałek.

– Jest to trzecia edycja wydarzenia. Mam nadzieję, że będzie kolejna. Dziękuję państwu, że znaleźli państwo czas. To fenomenalne miejsce – przyszłość zaczyna się tutaj. Życzę owocnych obrad i miłej zabawy z technologią – dodał dr Jarosław Flakowski, dyrektor Departamentu Gospodarki i Rozwoju Urzędu Marszałkowskiego.

W wydarzeniu wziął również udział członek Zarządu Województwa Lubuskiego Grzegorz Potęga. Wiceminister rozwoju i technologii Waldemar Sługocki przekazał zaś zdalnie gratulacje i podziękowania dla uczestników festiwalu.

Licznie w PTK w Zielonej Górze-Nowym Kisielinie gościła młodzież z Nowej Soli, Szprotawy, Żar i Gorzowa Wielkopolskiego. Prof. Marek Banaszkiewicz, prezes spółki Park Technologii Kosmicznych – Badań, Rozwoju i Innowacji zapewnił, że zapraszanie uczniów na takie wydarzenia, jak festiwal innowacji, będzie już stałą praktyką.

Lubuskie dąży do innowacji w administracji i medycynie

Województwo lubuskie zainwestowało w innowacyjne projekty także w innych obszarach niż nauka i biznes. Oprócz Parku Technologii Kosmicznych jest to m.in. centrum danych dla regionalnych instytucji. – Jesteśmy w przededniu otwarcia dużej instytucji w Gorzowie – Lubuskiego Centrum Kompetencji Cyfrowych i Usług Wspólnych. Za dziesiątki milionów budujemy tam centrum danych z mnóstwem różnego rodzaju funkcjonalności po to, by stosować nowoczesne technologie w funkcjonowaniu instytucji w całym regionie. Realizujemy też projekty związane ze sztuczną inteligencją w medycynie. Mamy duży projekt MedBrain, czyli zaangażowanie sztucznej inteligencji w wykorzystanie danych, które generują urządzenia medyczne – wyjaśnił marszałek Marcin Jabłoński.

– Mam nadzieję, że Lubuski Festiwal Innowacji będzie owocował wspaniałymi rzeczami, które wypączkują z Parku Technologii Kosmicznych. Dziękuję państwu za udział, życzę udanych obrad i przemyśleń – dodał lubuski marszałek.

Zachwycamy się technologią, ale nie zapomnijmy o naturze

– Szczerze mówiąc, to zazdroszczę tego, co się dzieje. Jestem zachwycony. Oglądam rzeczy, które są dla mnie nowością. Dziękuję panu marszałkowi i panu doktorowi Jerzemu Tutajowi za spotkanie – mówił przewodniczący Sejmiku Województwa Dolnośląskiego Jerzy Pokój. – To jest nieuniknione, że idziemy w kierunku wielu udogodnień, które pozwalają nam na to, że płacimy, nie mając przy sobie pieniędzy, że nie mamy mapy, tylko wsiadamy do samochodu, klikamy i prowadzi nas nawigacja. W domu pokusiłem się nawet o to, żeby kupić odkurzacz, który jeździ i sprząta. Okazuje się, że to nie jest takie proste, bo małżonka mówi, że on niekoniecznie dobrze sprząta – żartował gość Lubuskiego Festiwalu Innowacji. – A tak poważnie: co się z nami stanie, jeżeli odrzucimy wszystko to, co daje nam natura? Byłem niedawno w instytucji, która zbudowała sztucznie wszystko, co jest w Karkonoszach. Można tam usłyszeć szum wodospadu, ryk jelenia, szum trawy, wiatru. Z tego miejsca do najbliższego wodospadu jest 20 minut spaceru i można tego słuchać w naturze, a tam przyjeżdżają dzieci i słuchają tego tylko wirtualnie. Czy to tak ma wyglądać? – podzielił się refleksją Jerzy Pokój.

Innowacyjność potrzebuje też sztuki

Dr Jerzy Tutaj, ekspert ds. innowacji z Politechniki Wrocławskiej podkreślił, że motto Lubuskiego Festiwalu Innowacji – „Z nutą sztucznej inteligencji” – odzwierciedla połączenie technologii z humanizmem, aspektem ludzkim. – W procesie twórczym, kiedy tworzymy innowacje, bardzo ważny element stanowi sztuka. Też chcemy na to zwrócić uwagę. Krótko mówiąc – bardzo istotna jest osobowość, żeby tworzyła nową rzeczywistość ze sztuczną inteligencją, żeby te dwa obszary były ze sobą połączone – mówił dr Jerzy Tutaj.

Zgodnie z tym motywem przewodnim festiwalu wystąpienia prelegentów dotyczyły nie tylko zastosowań druku 3D czy działalności Biura Edukacji Kosmicznej ESERO (które powstało z inicjatywy Europejskiej Agencji Kosmicznej), ale też wykorzystania neuronauki do badania ludzkich zachowań oraz powiązań muzyki z innowacyjnością.

Sztuczna inteligencja zmieni nasze podejście do... bezrobocia 

Wykład inauguracyjny w ramach Lubuskiego Festiwalu Innowacji poprowadził prof. Kazimierz Perehuda z Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Wystąpienie dotyczyło kierunków rozwoju sztucznej inteligencji (AI) i jej zastosowań. – Rola sztucznej inteligencji to dostarczanie rozwiązań wielu problemów. Właściwie nie ma już sektora, w którym AI by nie funkcjonowała. Wewnątrz sektora producentów narzędzi sztucznej inteligencji toczy się walka. Także wszystkie korporacje amerykańskie i chińskie oraz startupy, szczególnie w Niemczech, inwestują w ten biznes. Odnośnie do zagrożeń – najczęściej te zagrożenia są urojone, wymyślone przez media. Realne zagrożenia to oddalające się światy – ludzi, którzy mają wiedzę, wykorzystują ją i ludzi, którzy tylko konsumują. Czy sztuczna inteligencja zwiększy bezrobocie? Bezrobocie będzie, ale de facto będzie to czas wolny, w trakcie którego ludzie będą mogli np. zajmować się kulturą czy sztuką – wyjaśnił prof. Perehuda.

Według prognoz globalny rynek sztucznej inteligencji to 1811,8 mld dolarów do 2030 r., przy rocznej stopie wzrostu na poziomie 38,1 proc. W ciągu 18 lat (2000-2018) rozwój startupów zajmujących się sztuczną inteligencją przyspieszył czternastokrotnie. W 2022 r. 35 proc. firm aktywnie korzystało z rozwiązań AI.

Jak wyglądają innowacje w Lubuskiem?

– Dziękując za zaproszenie, przedstawiony jako partner Lubuskiego Festiwalu Innowacji, chciałbym wnieść wymiar bardziej realny, zejść z orbity na ziemię, na przełożenie statystyki na innowacje. Zacznijmy od tego, że innowacje w relacji do PKB pozycjonują nas na niezbyt chlubnym przedostatnim miejscu w kraju – mówił Roman Fedak, dyrektor Urzędu Statystycznego w Zielonej Górze. Przedstawił dane m.in. o działalności badawczo-rozwojowej w regionie, przeznaczanych na nią nakładach, zaangażowaniu finansujących ją sektorów oraz parkach naukowo technologicznych, które działają w Lubuskiem.  

Województwo lubuskie zajmuje czwarte miejsce w Polsce, jeśli chodzi o zasoby wyróżnione ze względu na zawód. Rośnie liczba podmiotów badawczo-rozwojowych, jednak w stosunku do kraju jest to dwa razy mniejszy wymiar. Nakłady na działalność badawczo-rozwojową wynosiły ćwierć miliarda złotych w 2022 r. W działalności tej przodują wyższe uczelnie, m.in. Uniwersytet Zielonogórski.  

Dyrektor US odniósł się także do kwestii poruszonej przez prof. Kazimierza Perehudę. – Są takie zawody, których na pewno sztuczna inteligencja nie zastąpi. To przede wszystkim zawody, które wymagają kreatywności, wyobraźni, po drugie zawody, które wymagają empatii, a poza tym – zawody, które wymagają szybkiego przemieszczania się i przebywania w szczególnych warunkach– stwierdził Roman Fedak.

Technologie pomagają leczyć, bronić i zdobywać wiedzę

Na czas festiwalu w Parku Technologii Kosmicznych powstały tzw. Wyspy Innowacji – stoiska, na których firmy i instytucje opowiadały o innowacjach i pokazywały je. Partner Parku Technologii Kosmicznych – firma Hertz – przedstawiła system antydronowy HAWK oraz system transmisji danych medycznych eSTRADa MD.

– Największe zainteresowanie w tej chwili mamy względem systemów antydronowych. Wojna w Ukrainie pokazuje, że dron już nie jest zabawką, ale niebezpieczną bronią, dlatego ten projekt najszybciej i najbardziej rozwijamy. Zainteresowaniem cieszą się również systemy przeznaczone dla ratownictwa medycznego pozwalające mieć stały kontakt z lekarzem, który widząc wyniki pacjenta, może np. zlecać przepisywanie leków – mówił Przemysław Olszewski z firmy Hertz New Technology.

Urząd Statystyczny w Zielonej Górze przygotował Archipelag Danych. Tak nazwał stoisko, na którym zaprezentował informacje dotyczące innowacji w województwie lubuskim. – Wszystko zaczyna się od danych statystycznych. Bez nich nie byłoby jak zarządzać czy rozwijać nasz region. W naszych badaniach statystycznych w 2023 r. pojawiły się pytania o sztuczną inteligencję – o to, ile przedsiębiorstw i w jaki sposób wykorzystuje ją w swojej pracy – tłumaczyła Elwira Olczyk, specjalistka Lubuskiego Ośrodka Badań Regionalnych w Urzędzie Statystycznym w Zielonej Górze.

Park Technologii Kosmicznych myśli o budowie satelity

Lubuski Festiwal Innowacji był również okazją, aby opowiedzieć o planach rozwojowych Parku Technologii Kosmicznych. – Kiedy rozmawialiśmy o strategii Parku Technologii Kosmicznych, pan marszałek zwrócił uwagę, że musimy wejść na orbitę. Flagowym projektem będzie m.in. utworzenie centrum zarządzania programem Horyzont Europa, ale też budowa satelity. Myślę, że te projekty sprostają wyzwaniu, które postawił przed parkiem pan marszałek. Spółka będzie w tym roku wnioskować o dofinansowanie ponad 20 projektów. W związku z tym dalej tworzymy partnerstwa, aby było opracowywanych i później wdrażanych jak najwięcej wniosków z Lubuskiego – powiedział dr Jerzy Tutaj.

Nagrody za wspieranie lubuskiej innowacyjności

W trakcie Lubuskiego Festiwalu Innowacji prezes spółki PTK-BRI prof. Marek Banaszkiewicz nagrodził pracowników Biura Projektów Własnych Urzędu Marszałkowskiego, którzy przyczynili się do powstania Parku Technologii Kosmicznych. Uhonorowani zostali dyrektor biura Wojciech Olszewski, Grzegorz Grzywacz i Daniel Mazurkiewicz.

– To dla nas bardzo miły akcent. Z niepokojem odbieraliśmy to, jak będzie postrzegany nasz park. Ale z każdą taką konferencją czujemy, że warto było. Być może województwo lubuskie wygrało los na technologicznej loterii i będzie przed nami świetna przyszłość. Dla nas to była bardzo poważna lekcja wielu nowych dziedzin, z którymi się zapoznawaliśmy. Technologie kosmiczne były dla nas jak otwarta, gruba książka o fizyce kwantowej i to w dodatku po chińsku. Ale daliśmy radę poznać to wszystko. Jeszcze raz dziękujemy za ten sympatyczny gest. Wiemy, że współpraca się nie zakończy – dziękował za nagrodę dyrektor Wojciech Olszewski.

Marszałek województwa lubuskiego Marcin Jabłoński wręczył z kolei nagrody „Animator Lubuskich Innowacji”. Otrzymali je:

• Krzysztof Burda – prezes Polskiej Izby Rozwoju Elektromobilności
• Katarzyna Cheba – członkini zarządu Lubuskiego Klastra Metalowego
• Karol Dąbrowski – dyrektor Centrum Przedsiębiorczości i Transferu Technologii Uniwersytetu Zielonogórskiego
• Włodzimierz Fleischer – dyrektor biura w Lubuskim Klastrze Metalowym
• Łukasz Rut – dyrektor Parku Technologicznego Interior
• Magdalena Tokarska – prezeska Fundacji na rzecz Collegium Polonicum
• mgr inż. Zdzisław Wałęga – kierownik Akademickiego Związku Motorowego Uniwersytetu Zielonogórskiego
• dr Izabela Wojewoda – reprezentantka Instytutu Sportu, Turystyki i Żywienia Uniwersytetu Zielonogórskiego
• Arseniusz Woźny – główny specjalista ds. promocji przedsiębiorczości i innowacji w Departamencie Gospodarki i Rozwoju Urzędu Marszałkowskiego
• Szpital Uniwersytecki w Zielonej Górze (nagrodę odebrał główny specjalista ds. rozwoju szpitala Sebastian Ciemnoczołowski)